KWANYAMA
CONVERSACION
8.- Números y Horas |
|
2.- Frases |
|
3.- En el Aula |
|
4.- Personas |
11.- La Casa |
5.- Pidiendo Ayuda |
|
6.- Comida y Bebida |
|
7.- Días |
14.- Verbos |
Por la mañana, una persona, |
Por la mañana, más de una persona, |
| A. Wa lelepo? B. Ee. | A. Mwa lelepo? B. Ee. |
| A. Nawa tuu? B. Ee. | A. Nawa tuu? B. Ee. |
| B. Ove wa lelepo (yoo)? A. Ee. | B. Ove wa lelepo? A. Ee. |
| B. Nawa tuu? A. Ee, onawa. | B. Nawa tuu? A. Ee, onawa. |
Por la tarde, una persona |
Por la tarde, más de una persona |
| A. Wa uhala po? B. Ee. | A. Mwa uhala po? B. Ee. |
| A. Nawa tuu? B. Ee. | A. Nawa tuu? B. Ee. |
| B. Ove wa uhala po? A. Ee. | B. Ove wa uhala po? A. Ee. |
| B. Nawa tuu? A. Ee, onawa. | B. Nawa tuu? A. Ee, onawa. |
Por la noche, una persona |
Por la noche, más de una persona |
| A. Wa tokelwa po? B. Ee. | A. Mwa tokelwa po? B. Ee. |
| A. Nawa tuu? B. Ee. | A. Nawa tuu? B. Ee. |
| B. Ove wa tokelwa po? A. Ee. | B. Ove wa tokelwa po? A. Ee. |
| B. Nawa tuu? A. Ee. | B. Nawa tuu? A. Ee. |
A una persona mayor o superior |
A adulto o superior, más de 1 pers. |
| A. Wa lelepo tate/meme? | A. Wa lelepo, ootate/oomeme? |
| B. Ee, ove wa lelepo? | B. Ee, ove wa lelepo? |
| A. Wa lelepo tatekulu/meekulu? | |
| B. Ee, ove wa lelepo? | |
Informal |
|
| A. Ongaipi (wani)? B. Onawa. B. Ongaipi (kaume)? A. Onawa. | A. (Ove) opo (nga) uli? (Opongaho uli?) B. Ee (opo ndili). |
| A. Ongahelipi hano? B. Onawa. Ove ongahelipi? A. Onawa. | A. O(m)uli (ngoo) nawa? / Oto nangalapo ngoo nawa? B. Ee (ondili nawa / ohai nangalapo nawa). |
| A. Opo eli/veli? Okuli/okeli/oveli ngoo nawa? B. Okuli nawa lela. |
Despedida-Bienvenida |
Por la mañana, una persona, |
Por la mañana, más de una persona, |
| A. Shilwapo nawa. | A. Shilweipo nawa. |
| B. Na ave shilwapo nawa. | B. Na ave shilweipo nawa. |
| A. Kashilwepo nawa. | A. Kashilweipo nawa. |
| B. Na ave kashilwepo nawa. | B. Na ave kashilweipo nawa. |
Por la tarde, una persona |
Por la tarde, más de una persona |
| A. Uhalapo nawa. | A. Uhaleipo nawa. |
| B. Na ave uhalapo nawa. | B. Na ave uhaleipo nawa. |
| A. Kauhalepo nawa. | A. Kauhaleipo nawa. |
| B. Na ave kauhalepo nawa. | B. Na ave kauhaleipo nawa. |
Por la noche, una persona |
Por la noche, más de una persona |
| A. Tokelwapo nawa. | A. Tokelweipo nawa. |
| B. Na ave tokelwapo nawa. | B. Na ave tokelweipo nawa. |
| A. Nangalapo nawa. | Adios! Kalapo nawa. |
| B. Na ave nangalapo nawa. | |
| A. Kanangalepo nawa. | |
| B. Na ave kanangalepo nawa. |
Español |
Kwanyama |
| ¿Cuál es su nombre? | (Edina loyo) oove lye? |
| Mi nombre es Iurgi. | Aame Iurgi. |
| ¿De dónde es Ud.? | Owa dya peni? |
| Soy de Europa. | Onda dya koEuropa. |
| ¿Qué está haciendo usted en Namibia? | Oto ningi shike moNamibia? |
| ¿Es Ud. casado? (a un hombre) | Owa hombola? |
| ¿Es Ud. casada? (a una mujer) | Owa hombolwa? |
| ¿Cuánto tiempo estará usted en Namibia? | Oto kala mo efimbo lifike peni moNamibia? |
| Estaré en Namibia un mes. | Ohandi kala emwedi imwe moNamibia. |
| ¿Dónde trabaja usted? | Oho longo peni? |
| Yo trabajo en un hospital. | Ohandi longo kooshipangelo. |
| ¿Cuántos años tiene usted? | Ouna eedula ingapi? |
| Yo tengo 29 años. | Ondina eedula omilongo mbali nomugoi. |
| ¿Qué está haciendo usted? | Oto ningi shike? |
| ¿Qué quiere usted? | Owa hala shike? |
| ¿Dónde va usted? | Oto i peni? |
| ¿De dónde viene usted? | Oto di peni? |
| ¿Es usted estudiante? | Ove omulongwa? |
| ¿Dónde estudia Ud.? | Ohoi kofikola peni? |
| Yo soy maestro. | Ame omulongi fikola. |
| ¿De qué pueblo es usted? | Komukunda weni openi? |
| ¿Dónde vive usted? | Oho kala peni? |
| Yo vivo en Ohangwena. | Ohandi kala kOhangwena. |
Español |
Kwanyama |
| ¿Alguna pregunta? | Opena epulo? |
| Escuchen (a un grupo). | Haiti! Pwilikineni nawa. |
| ¿Habla inglés?. | Popya moshiingilisha? |
| Repita. | Endululamo. |
| No sé. | Kandishishi. |
| No entiendo. | Kandiuditeko. |
| Silencio, por favor. (a un grupo). | Mweneni. |
| Siéntese (a un estudiante). | Kala omutumba. |
| Póngase de pie (a un estudiante). | Fikama. |
| Entren en clase (a un grupo). | Ileni mongulu fikola. Ileni mokalasa. |
| Estoy escribiendo una carta. | Ohandi shange ombapila. |
| Usted trabajó bien hoy. | Nena omwa longa nawa. |
| Ahora empezaremos nuestra lección en inglés. | Paife ohatu tameke moshilongwa shetu moshiingilisha. |
| ¿Qué hemos aprendido hoy? | Otwelilonga shike nena? |
| ¿De qué se rie usted? | Oto/otamu yolo shike? |
| ¿Dónde estaba usted? | Owa li peni? Owa kala peni? |
| Estaba en la escuela. | Onda kala kofikola. |
Español |
Kwanyama |
| Éste es mi hermano. | Ou omumwameme(mati). |
| Ésta es mi hermana. | Ou omumwameme(kadona). |
| Éstos son mis hermanos. | Ava ovamwameme(mati). |
| Éste es mi padre. | Ou otate. |
| Éste es mi marido. | Ou omushamane wange. |
| Éstos son mis vecibos. | Ava ovashiinda vange. |
| ¿Dónde están sus padres? | Ovakulunhu voye oveli peni? |
| ¿Es usted el único niño? | Oove auke wadalwa? |
| No, tenemos dos años. | Aaye, otuli vavali. |
| No, tenemos tres años. | Aaye, otuli vatatu. |
| Éste es mi amigo Zigor. | Ou okaume kange Zigor. |
| Tengo dos hermanas. | Ondina ovamwamemekadona vavali. |
| ¿Cuántos hermanos tiene usted? | Ouna ovamwanyoko vangapi? |
| ¿Quienes son? | Ovo oo lye? |
| ¿Como se llama su padre? | Tate woye oye lye? |
Pidiendo Ayuda |
Español |
Kwanyama |
| Por favor ayúdeme. | Alikana kwafenge. |
| Tengo hambre. | Ondafya ondjala. |
| Tengo sed. | Ondafya enota. |
| Yo estoy perdido. | Onda kana. |
| ¿Qué puedo hacer por usted? | Ohandi ku kwafa shike? |
| ¿Qué quiere usted? | Owahala shike? |
| Yo quiero agua. | Ondahala omeva. |
| Necesito ayuda. | Ondapumbwa ekwafo. |
| ¡Socorro! ¡Ladrón! | Kwafeinge! Ombudi! |
| Yo no me siento bien. | Ondi udite nai. |
| Yo estoy enfermo. | Ohandi vele. |
| ¿Puede ayudarme usted? | Oto dulu okukwafange? |
| Yo necesito un doctor. | Ondapumbwa ondokotola. |
Comida y Bebida |
Español |
Kwanyama |
| Sí, yo lo quiero. | Ee, ondahala. |
| No, yo no lo quiero. | Aaye, inandihala. |
| Gracias, la comida era buena. | Tangi, oikulya oyali iwa. |
| Gracias, yo estoy lleno (satisfecho). | Tangi, ondakuta. |
| Me gusta la carne. | Ondihole ombelela. |
| No me gustan las verduras. | Kandihole oikwambidi. |
| Por favor páseme la sal. | Penge omongwa alikana. |
| Yo estoy hambriento/sediento. | Ondafya ondjala/enota. |
| Me gusta cocinar. | Ondihole okuteleka. |
| Quiero/necesito comer. | Ondahala/ondapumbwa okulya. |
| ¿Qué quiere usted para comer? | Owahala okulya shike? |
| Yo quiero el menú, por favor. | Kwafenge omenu. |
| La cuenta, por favor. | Ondahala okufutwa paife. |
| ¿Dónde está mi cambio? | Oshendja yange oili peni? |
| ¿Dónde puedo encontrar un mercado? | Omaalaka oili peni? |
| No, yo pedí una pizza. | Aaye, ondapula opiza. |
Días de la Semana |
Español |
Kwanyama |
| Enero es el primer mes. | Januali omwedi wotete. |
| La escuela no va a empezar en abril. | Ofikola ita ikatameka muApilili. |
| El undécimo mes es noviembre. | Omwedi omutimulongo na imwe oNovemba. |
| La gente va a la iglesia el domingo. | Ovanhu ohavai kongeleka moSoondaxa. |
| El lunes será mi cumpleaños. | Omaandaxa otali kala efiku ledalo lange. |
| Yo estaba muy cansado ayer. | Ondali ndaloloka onghela. |
| El mes pasado yo estaba en Tsumeb. | Omwedi wadyako ondali moTsumeb. |
| ¿Qué día es hoy? | Nena eti ngapi? |
| ¿Cuál es la fecha de hoy? | Omafiku okuli angapi nena? |
| Días de la semana | omafiku oko shivike |
Números y Horas |
Español |
Kwanyama |
| Son las tres y media. | Etatalo nhee. |
| Son las 8. | Ovili paife ohetatu. |
| Son menos cinco. | Okuna ashike ominute nhano. |
| ¿Qué hora es? | Ovili ingapi? |
| Las 12 menos cuarto. | Okuna omulongo na nhano ko/okulonga omulongo na mbali. |
| La una, las dos, | Oimwe, ombali |
| ¿Puedo tener 10 dulces? | Kwafenge ouleke omulongo. |
Clima y Estaciones |
Español |
Kwanyama |
| Yo tengo calor. | Ondi udite oupyu. |
| No hace frío hoy. | Nena kakuna outalala. |
De compras y Adjetivos |
Español |
Kwanyama |
| ¿Vende usted camisas aquí? | Ounamo eehema? |
| Sí, yo las tengo. | Ee, ondina. |
| Necesito esa camisa. | Ondapumbwa ohema oyo. |
| ¿Cuánto cuestan esta camiseta? | Okambidya aka okena ingapi? |
| ¿Tiene usted zapatos del numero 7? | Ouna eenghaku odo onomola oheyali? |
| ¿Tiene usted pantalones azules? | Ouna eembulukweya dimbulau? |
| ¿Acepta usted cheques? | Oho tambula eecheck? |
| Yo quiero mi cambio. | Ondahala oshendya yange. |
| Es barato. | Oina ombiliha. |
| Es caro. | Odina ondilo. |
| Es bonito. | Oshiwa. |
| ¿Cuánto cuesta esto? | (Oshinima) eshi oshina ingapi? |
| ¿Qué es esto (en Kwanyama)? | Oshike eshi (moshikwanyama)? Oshinima eshi oshike? |
| ¿Como llama usted a esto? | Eshi oho shiifana shike? |
| ¿Cuánto cuestan estos zapatos? | Eenghaku edi odina ingapi? |
| Conversación en el mercado | Epopyo peshala lomalandifilo |
La Casa |
Español |
Kwanyama |
| Cosas en la casa | Oinima yo meumbo |
| El teléfono está cerrado. | Ongadi otai fana. |
| El teléfono está roto. | Ongadi oya teka. |
Direcciones, Situaciones y Adverbios |
Español |
Kwanyama |
| La escuela está al este de Correos. | Ofikola oili koushilo woopoosa. |
| ¿Donde estamos en relación a Katutura? | Ondjila ei yauka kolukanda lakatutula oili peni? |
| El hospital está entre el banco y la librería. | Oshipangelo oshili pokati kombaanga nofitola yomambo. |
| ¿Está el mercado lejos de aquí? | Omaalaka oili kokule okudja apa? |
| Está muy lejos. No está cerca. | Okokule unene. Kakushi popepi. |
| ¿Va usted a Ohangwena? | Otoi kOhangwena? |
| ¿Puede llevarme lejos? | Ota shidulika utwaalelenge? |
| Voy hacia Okongo. | Ohandii fiyo okOkongo. |
| ¿Cuánto paga la gente? | Ohapa futwa ingapi? |
| ¿Cuándo llegaremos? | Ohatu kafika pongapi? |
| Llegaremos a las dos. | Ohatu kafika pombali. |
| Yo me bajo aquí. | Ohandi helukile apa. |
| Yo estoy perdido. | Onda kana. |
El Cuerpo y la Salud |
Español |
Kwanyama |
| Estoy herido(con dolor). | Ohandi ehama. |
| Yo estoy enfermo. | Ohandi vele. |
| Yo tengo dolor de cabeza. | Ohandi vele omutwe. |
| Yo necesito a un doctor. | Ondapumbwa ondokotola. |
| El/ella está enfermo(a). | Yee ota vele. |
| ¿Puede ayudarme usted? | Oto dulu okukwafange? |
| Mi pierna está rota. | Okuulu kwange okwateka. |
| Yo tengo fiebre. | Ondina eshikisha. |
| Yo tengo malaria. | Ohandi vele omalaria. |
| Yo tengo una alergia. | Ohandi nyuwa. |
| Yo tengo dolor de estómago. | Ohandi vele medimo. |
| Yo tengo diarrea. | Ohandi vele oshimela. |
| Yo estoy vomitando. | Ohandi kunga. |
| Yo necesito conseguir una inyección. | Ondapumbwa okuvendwa. |
| ¿Está usted enfermo? | Oto vele? Owa loloka? |
| Trate a este paciente. | Panga omunaudu ou. |
| ¿Por qué está usted tan callado? | Oshike (m)wamwena? |
| ¿Tiene usted hambre/sed ? | Owafya ondyala/enota? |
| Cerrado/abierta la puerta. | Idila/yuulula omuvelo. |
| ¿Cómo se siente usted? | Oudite shike? |
| Yo no me siento bien. | Inandi nangalapo nawa. |
| ¿Dónde está el hospital? | Oshipangelo oshili peni? |
Animales, Insectos y Plantas |
Español |
Kwanyama |
| Mosquitos están picando. | Eemwe otadi lumata. |
| Mi perro es negro. | Ombwa yange oilaula. |
| Me asusta la serpiente. | Onda tila eyoka. |
| El cerdo es feo. | Oshingulu oshii. |
| Los leones comen a las personas. | Onghoshi ohai li ovanhu. |
| Las onzas no comen a las personas. | Ongwe ihai li ovanhu. |
Español |
Kwanyama |
Español |
Kwanyama |
| trabajar | longa(o) | comprar | landa |
| obra | danauka | vender | landifa |
| pasear | enda | pare! | tula |
| correr | tondoka | subida (en) | londa (mo) |
| venir | uya/ila/di | consiga (fuera) | oku dja (mo) |
| ir | ya/inda/i | toma! | tambula |
| cantar | imba | dé! | eta |
| bailar | ndaanisha | haga una pelota | ma (e) |
| dar | pa/yandya | haga un fuego | tema (omudilo) |
| tomar | tufa | medida | meta (e) |
| abrir | yuulula/patulula | miedo | tila |
| cerrar | idila/pata | mirada | tala (e) |
| salir | tameke/toto | golpe | denga (e) |
| acabar | mana | diga | ta (i) |
| buscar | konga | reir | yola (o) |
| ver/mirar | mona (o) | despertarse | penduka |
| lamentarse | kwena/lila (i) | soñar | nangala |
Africa [ Paises | Mapas | Pueblos | Etnología | Noticias | Viajes | El Tiempo | Idiomas | Historia | Biografias | Geografía | Derechos Humanos | O.N.G´s | Arte | Musica | Gastronomia | Tablon de Anuncios | Comercio | Bibliografía | Version CD ] Otro Continente Buscar